Dersim İsyanları Gerçeği

Dünyanın hızla yeni bir savaşa sürüklendiği, Hatay’da çatışmaların başladığı 1937’de; Tunceli (Dersim) bölgesinde başlatılan ama kökü 1920’deki Koçkırı ayaklanmasına kadar uzanan isyanın sebebi neydi?

• O projenin arkasında hangi Kürtçü/Kürdistancı örgütler vardı?
• Seyit Rıza kimdi; isyanların Alevilikle ilgisi bulunuyor muydu?
• Tunceli’nin kültürel kimliği neydi?

Dersim ayaklanmalarını; bu ayaklanmayı çıkartanların ve yürütenlerin belgelerini temel alarak ve Tunceli bölgesini de inceleyerek yazdık.

“Dersimliler, beni dinleyin; başınızda bir felaketin dolaştığını görüyorum.”
1916- Hacı Bektaş postnişini, Çelebi Cemalettin Efendi

”Tunceli’de Alevilik eğitimi de veren okullar açalım.” ,
1926- Mustafa Kemal ATATÜRK

“İngiltere Hükümeti’ne,
Türk hükümeti; Dersim bölgesine girmeye kalkışmıştır. (…) Kürtler, bu olay karşısında silaha sarıldılar. Ben ve yurttaşlarım Türk ordusunu başarısızlığa uğrattık.”
1937- Dersim Generali Seyit Rıza

“Ben Türk ordusuna tek kurşun atmadım” ,
Seyit Rıza (Yakalandıktan sonra)

“İntikam!.. Kürdistan denilen yıkık anayurdun kurtarılması için. İntikam!... Kürt diyarında uluyan sırtlan ve çakallar ırkının (Türk’ün) pis vücutlarından Kürt vatanını temizlemek için.”
Dersimli Baytar Nuri
(Seyit Rıza’nın akıl hocası)

“Ankara hükümeti, Dersim bölgesindeki Kürt aşiretlerinin yeni bir gerici ayaklanmasını bastırmakla uğraşıyor. Bugün Kemalist hükümetin enerjik reformları yüzünden, kendi iktidarlarını tehdit altında hisseden feodal unsurların ümitsiz bir direnişi ile karşı karşıya bulunuyoruz.”
29 Temmuz 1937 tarihli Komüntern'in yayın organı Rundschau